Według ustawy Prawo wodne z dnia 20 lipca 2017 roku, „przyłącze wodociągowe” to urządzenia służące do poboru wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, natomiast „granica nieruchomości” oznacza granicę działki budowlanej lub terenu, do której doprowadzone jest przyłącze.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, przyłącze wodociągowe to odcinek przewodu łączący sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją w nieruchomości odbiorcy usług. Jednakże interpretacja tego pojęcia nie jest jednoznaczna. Czy przyłącze kończy się na granicy działki, czy może biegnie dalej? To pytanie od lat budzi kontrowersje. Sąd Najwyższy w uchwale z 22 czerwca 2017 roku (sygn. akt III SZP 2/16) podjął próbę rozstrzygnięcia tej kwestii. Zgodnie z tą interpretacją, przyłącze wodociągowe obejmuje cały odcinek przewodu łączącego sieć z instalacją wewnętrzną, bez względu na granicy nieruchomości. To stanowisko diametralnie różni się od wcześniejszych interpretacji.
Obowiązki właściciela nieruchomości w zakresie przyłącza wodnego
Jako właściciel nieruchomości, muszę być świadomy swoich obowiązków związanych z przyłączem wodnym. Tutaj najważniejsze z nich:
- Zapewnienie budowy przyłącza na własny koszt
- Utrzymanie przyłącza w należytym stanie technicznym
- Zgłaszanie awarii przedsiębiorstwu wodociągowemu
- Umożliwienie dostępu do przyłącza w celu kontroli
Realizacja budowy przyłącza do sieci spoczywa na barkach osoby ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości. To ja, jako właściciel, ponoszę koszty tego przedsięwzięcia. Trzeba pamiętać, że przyłącze wodociągowe staje się moją własnością po zakończeniu budowy.
Lokalizacja punktu poboru wody – prawa i obowiązki właściciela nieruchomości oraz operatora sieci wodociągowej
Zgodnie z art. 49 ust. 1 w/w ustawy, właściciel nieruchomości ma prawo określić lokalizację punktu poboru wody na granicy swojej działki. Jednakże może to uczynić wyłącznie w porozumieniu z operatorem sieci wodociągowej, biorąc pod uwagę jego możliwości techniczne i ekonomiczne oraz zapewniając dostęp do armatury rozdzielczej. Operator natomiast zobowiązany jest bezpłatnie wybudować odcinek przyłącza od granicy nieruchomości do punktu poboru wody.
„Punkt poboru wody” i „odcinek przyłącza” nie są tożsame pojęcia. Punktem poboru wody jest miejsce na granicy nieruchomości, gdzie zakończony jest odcinek przyłącza doprowadzony przez operatora. Kolejną część stanowi już wewnętrzna instalacja wody na terenie posesji.
Jak wygląda procedura podłączenia?
Aby uzyskać przyłącze należy złożyć wniosek w zarządzie wodociągów. Wniosek powinien zawierać dane identyfikacyjne nieruchomości oraz odbiorcy. Następnie przeprowadzane są prace ziemne związane z poprowadzeniem rury do granicy działki. Po ich zakończeniu wykonawca przedkłada projekt wykonawczy.
Po jego akceptacji przystępuje się do układania przyłącza oraz montażu licznika. Całość kończy się odbiorem technicznym i podłączeniem nieruchomości do sieci.
Własność przyłącza i jego utrzymanie
Odcinek przyłącza od przyłącza zbiorczego do punktu poboru jest własnością operatora sieci wodociągowej. Założenie, utrzymanie i naprawy na tym odcinku leżą po jego stronie. Natomiast odcinek od punktu poboru wody w głąb nieruchomości stanowi już prywatną własność posesjonariusza. Właściciel jest zobowiązany do bieżącego utrzymania i napraw tej części przyłącza oraz armatury.
- Stoi na straży szczelności przyłącza
- Pokrywa koszty ewentualnych uszkodzeń i wymiany zużytych elementów
Operator sieci ponosi natomiast odpowiedzialność za całość zaopatrzenia w wodę oraz zapewnia dostarczanie wody w odpowiedniej ilości i jakości do punktu poboru.
Kiedy trzeba przeprowadzić optymalizację?
Kluczowe przypadki, w których trzeba rozważyć optymalizację przyłącza, to w szczególności:
- Rozbudowa istniejących budynków lub budowa nowych obiektów
- Wzrost liczby mieszkańców korzystających z danej instalacji
- Zmiana sposobu użytkowania budynków (mieszkalnego na użyteczności publicznej itp.)
Dzięki optymalizacji możliwe jest dostosowanie przepustowości, średnicy czy lokalizacji przyłącza wodnego, co zapewnia jego sprawniejsze funkcjonowanie i lepsze parametry hydrauliczne.
Porównanie kosztów
Średnio koszt optymalizacji przyłącza wodociągowego do granicy nieruchomości mieści się w przedziale około 2-5 tys. złotych zależy to od zakresu prac. Natomiast całkowita wymiana przyłącza na nowoczesne rury tworzywowe lub miedziane może wynieść nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Dokładne wyliczenie kosztów należy uzgodnić indywidualnie z operatorem sieci wodociągowej, biorąc pod uwagę lokalizację nieruchomości, długość odcinka do optymalizacji, konieczność zastosowania specjalistycznych robót ziemnych itp. czynników.
Cena uzależniona jest od wielu czynników takich jak:
- Długość przyłącza
- Rodzaj gruntu
- Konieczność przekładania istniejących uzbrojenia
Średnio za 1 metr przyłącza należy liczyć się z kosztem około 250-350 złotych. Dodatkowo naliczana jest opłata za wykonanie przyłącza w wysokości kilku tysięcy złotych.
Jakie warunki powinno się spełnić?
Aby uzyskać pozwolenie na wykonanie przyłącza wodociągowego nieruchomość powinien spełniać poniższe wymogi:
- Znajdować się w zasięgu istniejącej sieci wodociągowej
- Posiadać dostęp do tej sieci od strony ulicy, drogi lub pasa drogi
- Mieć szczelną studnię kanalizacyjną lub bezpośrednie połączenie z kanalizacją
Ponadto działka powinien posiadać dostęp do mediów w odległości nie większej niż 30 metrów od granicy posesji. Przyłącze wodociągowe umożliwia dostęp do czystej i zdatnej do picia wody, co jest potrzebne do zaspokojenia codziennych wymagań mieszkaniowych.
Interpretacja pojęcia „przyłącze” w świetle orzecznictwa sądowego
Sądy administracyjne prezentują ugruntowane stanowisko co do rozumienia pojęcia „przyłącze” zawartego w ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków. Zgodnie z ich interpretacją, przyłącze powinno kończyć się studzienką, która może znajdować się albo w granicach nieruchomości odbiorcy, albo poza jej granicami.
Gdy studzienka usytuowana jest w granicach działki, przyłącze stanowi odcinek łączący budynek ze studzienką. Natomiast jeśli studzienka zlokalizowana jest poza nieruchomością, przyłącze kończy się na jej granicy.
Innymi słowy, przyłącze zawsze łączy wewnętrzną instalację z siecią gminną, nie wychodząc poza granice działki ubiegającego się o podłączenie.
Taki pogląd ma swoje uzasadnienie w potrzebie zachowania spójności definicji przyłącza z regulacjami prawa cywilnego. Gdyby przyłącze sięgało poza granice działki, mogłoby dojść do bezumownego korzystania z cudzej rzeczy.
„Sądy administracyjne jednoznacznie precyzują, że przyłącze kończy się na granicy nieruchomości ubiegającego się o jego wykonanie.”
Ile czasu zajmuje wykonanie przyłącza wody?
Cały proces podłączenia nieruchomości do sieci wodociągowej może potrwać od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy. Na czas realizacji składają się następujące etapy:
- Złożenie wniosku o wydanie warunków technicznych podłączenia – około 2 tygodni
- Opracowanie projektu technicznego przyłącza i jego akceptacja przez wodociąg – do 6 tygodni
- Wykonanie przyłącza – od 2 do 4 tygodni zależy to od długości oraz warunków terenowych
- Odbiór techniczny i podłączenie nieruchomości – około 1 tydzień
Cały proces może przeciągnąć się w czasie, jeśli wymagane będą uzgodnienia z innymi podmiotami takimi jak gazownia czy energetyka.
Czy trzeba wykonać dodatkową armaturę?
Aby zapewnić bezpieczeństwo i wygodę użytkowania przyłącza, zaleca się wykonanie następujących elementów:
- Zawór odcinający zlokalizowany przy granicy nieruchomości
- Filtr wsteczny chroniący przed zanieczyszczeniami
- Liczniki z elektronicznym odczytem zużycia wody
Dzięki temu unikniemy ewentualnych uszkodzeń przyłącza oraz zyskamy pełną kontrolę nad poborem wody.
Całość zwykle kosztuje od 500 do 1000 złotych zależy to od zastosowanych rozwiązań.
Czy przyłącze można samemu wykonać?
Samodzielne wykonanie przyłącza wodociągowego jest dopuszczalne pod warunkiem, że spełnimy następujące wymogi:
- Uzyskamy zgodę wodociągu na taką formę realizacji
- Przyłącze wykona firma posiadająca stosowne uprawnienia budowlane
- Zastosujemy materiały zgodne z obowiązującymi normami technicznymi
- Przyłącze zostanie odebrane przez służby wodociągu
W przeciwnym razie grozi nam odpowiedzialność za ewentualne uszkodzenia sieci lub zanieczyszczenie wody.
Aspekty finansowe przyłącza wodociągowego
- Koszty projektu i budowy przyłącza ponosi właściciel nieruchomości
- Przedsiębiorstwo wodociągowe odpowiada za koszty wodomierza głównego
- Eksploatacja i konserwacja przyłącza to obowiązek właściciela
Statystyki pokazują, że średni koszt budowy przyłącza wodociągowego w Polsce waha się od 3000 do 8000 złotych, zależy to od długości i warunków terenowych. W przypadku 70% nieruchomości, długość przyłącza nie przekracza 20 metrów.
Wyzwania i kontrowersje związane z przyłączami wodociągowymi
Temat przyłączy wodociągowych nie jest wolny od kontrowersji. Jednym z głównych problemów jest rozbieżność interpretacji przepisów. Dualizm prawny w definicji przyłącza wodociągowego prowadzi do nieporozumień między właścicielami nieruchomości a przedsiębiorstwami wodociągowymi.
Kolejnym wyzwaniem jest sprawa odpowiedzialności za odcinki przyłącza znajdujące się poza granicą nieruchomości. Kto powinien dbać o te fragmenty? To pytanie często prowadzi do sporów i niejasności. Jak rozwiązać problemy związane z przyłączami wodociągowymi? Kluczowe wydaje się doprecyzowanie przepisów prawnych i ujednolicenie interpretacji. Współpraca między właścicielami nieruchomości a zakładami wodociągowymi jest potrzebna dla sprawnego funkcjonowania systemu.
